Suriname en Haar Economische Toekomst
Een analyse van de economische uitdagingen en kansen voor Suriname in de mondiale markt
Multinationals investeren zelden in een land met als doel om daar welvaart en welzijn te creรซren. Hun hoofddoel is het maximaliseren van de winst voor hun aandeelhouders.
Om investeerders aan te trekken, moeten landen voldoen aan een reeks criteria: een interne markt met een grote middenklasse, goedkope energie, lage productiekosten, belastingvrijstellingen, een goed opgeleide beroepsbevolking, politieke stabiliteit, rijke buurlanden en efficiรซnte logistiek voor het bedienen van andere markten. Grondstoffen zijn tegenwoordig minder belangrijk omdat deze wereldwijd verkrijgbaar zijn. Suriname voldoet niet aan deze criteria en wordt daarom voornamelijk gezien als grondstoffenleverancier. De situatie zal waarschijnlijk niet anders zijn met multinationals die zich richten op offshore activiteiten, gezien de ruime verwerkingscapaciteit voor ruwe olie en gas wereldwijd.
Sinds 1962 werd aan ex-koloniรซn geleerd dat ontwikkeling alleen mogelijk is door buitenlandse investeerders aan te trekken. Dit leidde tot onderlinge concurrentie tussen ex-koloniรซn om de beste faciliteiten te bieden aan bedrijven. In het begin werd dit bereikt door omkoping van politici en regeringen. Als dit niet vrijwillig gebeurde, zorgde het moederland van de investeerder voor een gewelddadige regeringswisseling, zoals het geval was met Chiquita Fruit in Colombia, waar het leger werd ingezet om arbeiders tegen lage lonen te laten werken.
Na verloop van tijd werd het gebruik van geweld verminderd en werd de theorie van โDirect Foreign Investmentโ stevig verankerd in de intellectuele gemeenschap. Verkiezingen van lokale partijen werden gefinancierd om de juiste politieke omgeving te creรซren. Sancties werden ingezet om landen buiten de wereldmarkt te houden, zoals de hoge olieprijzen die het gevolg zijn van Amerikaanse sancties tegen Venezuela, Iran en Rusland.
Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de meeste investeringen in de Surinaamse productiesector gedaan door de kolonisator of met diens hulp, zoals de Afobakastuwdam en Paranam. Na de onafhankelijkheid was het de overheid die investeerde met ontwikkelingshulp. Helaas faalden veel bedrijven door politieke inmenging. Geleerden, geรฏndoctrineerd met het idee dat ontwikkeling alleen mogelijk is met directe buitenlandse investeringen, benadrukten dat de overheid geen ondernemer moet zijn. Dit leidde ertoe dat bedrijven zoals Grassalco en Staatsolie niet zelfstandig ontwikkelden, maar door multinationals werden overgenomen.
Na 1975 investeerde de NPK-regering 500 miljoen NF in West-Suriname om bauxiet te produceren, maar er waren geen investeerders geรฏnteresseerd. De regering realiseerde zich niet dat Alcoa, de dominante speler op de markt, geen concurrentie wilde toestaan. Na 2014 vertrok Alcoa, achterlatend het bauxiet en met olie en gas in het vooruitzicht. De militaire machthebbers probeerden na 1980 de maakindustrie te ontwikkelen, maar deze initiatieven bleven beperkt tot assemblagebedrijven die al snel verzadigd raakten door de kleine lokale markt en een tekort aan USD voor de import van halffabricaten.
Wetenschappers voorspellen dat de wereldwijde voorraad gouderts nog slechts 15 jaar meegaat, terwijl de bewezen olie- en gasreserves van Suriname respectievelijk negen en tien jaar zullen duren. Het is daarom cruciaal dat Suriname snel kennis vergaart om producten te ontwikkelen die op de wereldmarkt kunnen concurreren zonder multinationals. Om dit te financieren, moet Suriname de maximale opbrengsten uit haar grondstoffen halen. Voor goed onderwijs is veel geld nodig; Nederland besteedt meer dan 65.000 USD per student, Duitsland zelfs 85.000 USD, terwijl Suriname slechts 1500 USD uitgeeft.
Suriname moet zijn investeringen in onderwijs verhogen tot bijvoorbeeld 10.000 USD per student, wat bij 150.000 schoolgaande kinderen 1,5 miljard USD per jaar zou kosten. Daarnaast heeft het land jaarlijks 3,5 miljard USD nodig voor gezondheidszorg, infrastructuur, veiligheid, enz. Het totale benodigde bedrag is minimaal 5 miljard USD per jaar, terwijl de overheid in 2023 slechts 1,3 miljard USD ontving.
Tot op heden lijkt het erop dat politici niet beseffen hoeveel geld nodig is om het land te ontwikkelen. Als ze dit zouden doen, zouden ze ervoor zorgen dat multinationals hun financiรซle administratie te allen tijde openhouden voor belastinginspectie en periodiek door buitenlandse experts worden gecontroleerd. Guyana ontdekte bijvoorbeeld dat ExxonMobil haar investeringskosten met 12 miljard USD had opgeblazen.
De econoom A. Bihari heeft Iamgold aangeklaagd bij de Amerikaanse SEC wegens fraude. Iamgold zou haar jaarverslagen hebben vervalst en de Surinaamse overheid voor 8,6 miljard USD hebben benadeeld. De overheid heeft ondanks vele rapporten nooit de boeken van de goudbedrijven gecontroleerd.
Veel staatsbedrijven zijn failliet of staan op de rand van faillissement, terwijl bedrijven met gemengde eigendom zoals HakrinBank, Torarica en Selfreliance succesvol zijn. De overheid zou dit model moeten toepassen op alle staatsbedrijven.
Staatsolie NV is een opmerkelijk geval. In 2016 stegen de kosten voor de uitbreiding van de raffinaderij van 700 miljoen naar 1,2 miljard USD, een stijging van 75% in plaats van de gebruikelijke 10%. Hierdoor kwam het bedrijf bijna failliet en moest de regering geld lenen om het te redden. In 2020 betaalde Staatsolie 132 miljoen USD aan winstbelasting en dividend aan de overheid, terwijl het 135 miljoen USD aan dividend ontving van Newmont. De vraag rijst wat Staatsolie zou betalen zonder dividend en royalty’s van de goudbedrijven. De overheid zou rechtstreeks meer hebben ontvangen. Het beleid had moeten zijn om zelfstandig boringen op zee uit te voeren met de 1,2 miljard USD, wat betere overeenkomsten met multinationals had opgeleverd. Surinaamse politici moeten begrijpen dat een land niet kan ontwikkelen met giften of kruimels.
Date: 26 juli 2024
Categories: Olie- en Gasindustrie, Suriname
Advertentie
Wilt u uw merk hier tonen?
Maak contact en ontdek de advertentiemogelijkheden!
Wilt u uw merk hier tonen?
Maak contact en ontdek de advertentiemogelijkheden!
– DISCLAIMER –
LocalContentSuriname.com is een portaal waar ondernemers, bedrijven en stichtingen zich willen presenteren. Deze website is niet verantwoordelijk voor de inhoud die op deze pagina getoond wordt. Alle informatie die op deze pagina wordt verstrekt, moet onafhankelijk worden geverifieerd. Er worden geen garanties of verklaringen gegeven voor de juistheid van de informatie. Ga naar veelgestelde vragen voor meer informatie.